Hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) từ lâu đã được xem là một hàn thử biểu quan trọng, phản ánh không chỉ "sức khỏe" của nền kinh tế mà còn là động lực thúc đẩy quá trình tái cấu trúc, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và quốc gia. Trong những năm gần đây, thị trường M&A Việt Nam đã chứng tỏ sự năng động đáng kể, ngay cả khi phải đối mặt với những biến động không ngừng của kinh tế toàn cầu. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích bức tranh tổng thể của thị trường M&A Việt Nam; làm rõ các xu hướng chính, cơ hội, thách thức, và đặc biệt là vai trò ngày càng nổi bật của các doanh nghiệp đầu tư chiến lược – doanh nghiệp được lựa chọn theo các tiêu chí về năng lực tài chính, trình độ công nghệ và có cam kết hợp tác  đầu tư dài hạn. Sự trưởng thành và tầm ảnh hưởng của các tập đoàn đầu tư chiến lược trong nước như những nhân tố then chốt đang định hình thị trường M&A cũng cho thấy sự cần thiết của những công cụ ghi nhận và xếp hạng uy tín các doanh nghiệp đầu tư chiến lược này.

Bức tranh tổng thể thị trường M&A Việt Nam: Trong sóng cả không ngã tay chèo

Giai đoạn 2020-2024 vừa qua chứng kiến thị trường M&A Việt Nam trải qua nhiều cung bậc. Chịu ảnh hưởng không nhỏ từ Đại dịch COVID-19 nên chững lại, thị trường đã nhanh chóng phục hồi và cho thấy khả năng thích ứng mạnh mẽ, đặc biệt với sự gia tăng các thương vụ M&A trong lĩnh vực công nghệ, y tế và logistics. Các yếu tố vĩ mô như lạm phát, biến động lãi suất và căng thẳng địa chính trị toàn cầu cũng tạo ra những thách thức nhất định, song không làm giảm đi sức hút chung của thị trường. Tổng giá trị và số lượng thương vụ, dù có những biến động qua từng năm, vẫn cho thấy một xu hướng tăng trưởng tích cực trong dài hạn.

Sức nóng của thị trường M&A được thể hiện rõ nét qua sự sôi động ở các ngành trọng điểm. Lĩnh vực bất động sản chứng kiến nhiều hoạt động tái cấu trúc nợ và tìm kiếm đối tác có tiềm lực tài chính mạnh, với sự tập trung vào bất động sản công nghiệp, logistics, nhà ở xã hội và văn phòng chất lượng cao, dẫu còn đó những thách thức về pháp lý và tiếp cận vốn.

Ngành bán lẻ, bao gồm cả hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), tiếp tục là thỏi nam châm thu hút đầu tư nhờ sự trỗi dậy của thương mại điện tử và nhu cầu mở rộng thị phần, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ. Các nhà đầu tư nước ngoài vẫn đặc biệt quan tâm đến thị trường tiêu dùng gần 100 triệu dân với tầng lớp trung lưu ngày càng gia tăng.

Lĩnh vực fintech và dịch vụ tài chính đang trải qua một cuộc cách mạng thực sự với sự bùng nổ của thanh toán số, cho vay ngang hàng (P2P) và công nghệ bảo hiểm (insurtech). Các ngân hàng truyền thống cũng không đứng ngoài cuộc, tích cực tìm kiếm cơ hội M&A với các công ty fintech để đổi mới và nâng cao trải nghiệm khách hàng, được thúc đẩy bởi chính sách khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt và một dân số trẻ am hiểu công nghệ.

Ngành năng lượng tái tạo cũng đang trở thành điểm sáng, thu hút đầu tư mạnh mẽ vào điện gió và điện mặt trời, hưởng lợi từ cam kết Net Zero của Chính phủ và sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế giàu kinh nghiệm.

Nhìn về phía trước, thị trường M&A Việt Nam sẽ tiếp tục đà phục hồi và tăng trưởng, với sự xuất hiện trở lại của các thương vụ quy mô lớn. Các ngành có tiềm năng tăng trưởng bền vững, ứng dụng công nghệ cao và tuân thủ các tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) sẽ tiếp tục là tâm điểm của dòng vốn M&A.

Doanh nghiệp đầu tư chiến lược: Động lực dẫn dắt thị trường M&A

Hoạt động M&A tại Việt Nam không thể không nhắc đến vai trò của các doanh nghiệp  đầu tư chiến lược, cả trong và ngoài nước. Các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài chủ yếu đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, và gần đây là các quỹ đầu tư từ Mỹ và châu Âu, vẫn xem Việt Nam là điểm đến hấp dẫn. Động lực của họ đến từ việc tiếp cận thị trường tiêu dùng rộng lớn, lợi thế từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, RCEP  và chi phí nhân công tương đối cạnh tranh. Lĩnh vực ưa thích của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài thường là bán lẻ, hàng tiêu dùng, công nghiệp chế biến chế tạo, tài chính và gần đây là năng lượng tái tạo và công nghệ. Đáng chú ý, khẩu vị đầu tư của họ cũng có sự thay đổi, ngày càng ưu tiên các công ty có nền tảng quản trị tốt, minh bạch và tiềm năng rõ ràng.

Song song với dòng vốn ngoại, một động lực tăng trưởng mới và ngày càng quan trọng của thị trường M&A Việt Nam chính là sự trỗi dậy mạnh mẽ của các nhà đầu tư chiến lược trong nước. Các tập đoàn, tổng công ty lớn của Việt Nam ngày càng chủ động hơn trong các hoạt động M&A, không chỉ ở vai trò bên bán mà còn là bên mua để mở rộng hệ sinh thái, thâu tóm công nghệ, hoặc tái cấu trúc ngành. Lợi thế của họ nằm ở sự am hiểu sâu sắc thị trường, văn hóa kinh doanh địa phương và mạng lưới quan hệ rộng khắp. Mục tiêu M&A của các "ông lớn" trong nước thường là củng cố vị thế đầu ngành, mở rộng sang các lĩnh vực mới giàu tiềm năng và tăng cường năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế.

Sự trưởng thành và vai trò dẫn dắt của các nhà đầu tư chiến lược nội địa này là một minh chứng cho sức sống và tiềm năng của nền kinh tế Việt Nam. Trong bối cảnh đó, Vietnam Report ra mắt Bảng xếp hạng ALPHA30 – Top 30 Tập đoàn Đầu tư Chiến lược Việt Nam. Đây không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp của họ, mà còn cung cấp một lăng kính giá trị để thị trường nhận diện những động lực dẫn dắt đang định hình bức tranh M&A quốc gia. Các doanh nghiệp trong danh sách ALPHA30, với tiềm lực tài chính vững mạnh, tầm nhìn chiến lược và khả năng quản trị tiên tiến, đang trở thành những đối tác M&A hấp dẫn, đồng thời cũng là những người mua tiềm năng, tạo ra một thị trường M&A Việt Nam ngày càng sôi động và đa dạng hơn.

Thị trường M&A Việt Nam: Cơ hội vàng song hành cùng thách thức không nhỏ

Thị trường M&A Việt Nam trong giai đoạn tới được đánh giá là ẩn chứa nhiều cơ hội vàng. Nền kinh tế vĩ mô ổn định cùng với sự phục hồi tăng trưởng tạo nền tảng vững chắc cho niềm tin của nhà đầu tư. Chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ liên tục được cải thiện, hướng tới đơn giản hóa thủ tục hành chính. Mặc dù tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn chậm, đây vẫn là nguồn cung tiềm năng cho các nhà đầu tư chiến lược. Bên cạnh đó, nhu cầu tái cấu trúc doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn cũng thúc đẩy các hoạt động M&A. Sự phát triển của thị trường vốn, làn sóng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu và xu hướng đầu tư theo tiêu chí ESG cũng là những yếu tố thuận lợi. Đặc biệt, sự hiện diện của các tập đoàn đầu tư chiến lược mạnh mẽ trong nước, điển hình là các doanh nghiệp được vinh danh trong Bảng xếp hạng ALPHA30, cũng tạo ra nhiều cơ hội M&A hơn, khi họ có thể là đối tác, người mua hoặc thậm chí là mục tiêu cho các nhà đầu tư lớn hơn.

Tựu trung lại, thị trường M&A Việt Nam, dù phải đối mặt với nhiều thách thức đan xen, vẫn là một thị trường đầy tiềm năng và cơ hội, đặc biệt với sự dẫn dắt của các ngành trọng điểm và vai trò ngày càng được khẳng định của các nhà đầu tư chiến lược. Các chuyên gia dự báo rằng thị trường sẽ tiếp tục duy trì sự sôi động trong trung và dài hạn, với chất lượng các thương vụ ngày càng được nâng cao, tập trung vào chiều sâu và tính bền vững.

Để gặt hái thành công trong một sân chơi ngày càng phức tạp, sự chuẩn bị kỹ lưỡng, một chiến lược rõ ràng và năng lực thực thi vượt trội là những yếu tố then chốt. Việc hiểu rõ bối cảnh thị trường, nắm bắt các xu hướng và đặc biệt là "nhận diện" được chân dung của các nhà đầu tư chiến lược hàng đầu sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể. Trong bối cảnh đó, những công cụ tham khảo và phân tích chuyên sâu như Bảng xếp hạng ALPHA30 – Top 30 Tập đoàn Đầu tư Chiến lược Việt Nam do Vietnam Report công bố sẽ trở nên vô cùng hữu ích. Bảng xếp hạng này không chỉ giúp các bên liên quan có cái nhìn toàn diện hơn về những người chơi chủ chốt trên thị trường mà còn hỗ trợ đắc lực trong việc đưa ra các quyết định đầu tư và hợp tác chiến lược hiệu quả, qua đó góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của thị trường M&A Việt Nam trong tương lai.

CÙNG ĐÓN CHỜ BẢNG XẾP HẠNG ALPHA30 - TOP 30 TẬP ĐOÀN ĐẦU TƯ CHIẾN LƯỢC VIỆT NAM SẼ CHÍNH THỨC RA MẮT VÀO THÁNG 08/2025 TRÊN CÁC KÊNH TRUYỀN THÔNG CỦA VIETNAM REPORT.

Vietnam Report